Αυτοκτονία: Ένας αυξανόμενος κίνδυνος

Μπορούμε να πούμε ότι πιθανώς το θέμα με τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα να μην είναι πλήρως καταγεγραμμένο γιατί -κακά τα ψέμματα- δεν υπάρχει πλήρης μηχανογράφηση στον χώρο της υγείας και με αυτόν τον τρόπο, ένα παραπάνω στην χώρα μας, είναι δύσκολο να κρατάς ακριβήστατιστικά στοιχεία. Ένα παραπάνω που αυτοκτονίες μπορεί να παρουσιάζονται για ατυχήματα, ή ατυχήματα για αυτοκτονίες ανάλογα με την περίπτωση... Αν και το πιο συχνό είναι να αποσιωπούνται αυτοκτονίες είτε γιατί θα "κοστίσουν" στον εργοδότη όποιος κι αν είναι αυτός, είτε γιατί θα κοστίσουν στον κοινωνικό περίγυρω της οικογένειας "τι θα πουν οι γείτονες..." , "δεν θα τον θάψει ο παππάς επειδή είναι αμαρτία" κ.α. Και έτσι καταγράφονται πολλές φορές απλά ως αιφνίδιοι θάνατοι (χαρακτηριστικό παράδειγμα π.χ. είναι να πεθαίνει κάποιος από έμφραγμα ή εγκεφαλικό και αν του γίνει νεκροψψία να βρουν ότι έχει καταναλώσει κάτι δεκάδες χάπια...)Προσθέστε και σε αυτό, το ταμπού πολλών ανθρώπων που φοβούνται να ψάξουν βοήθεια σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχίατρους και ψυχολόγους) και θα καταλάβετε ότι δεν υπάρχει πλήρης εικόνα!

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά της αυτοκτονίας:

Είναι η πρώτη αιτία θανάτων στην ψυχιατρική. Σε ένα 80% των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών είχε προηγουμένως διαγνωστεί κάποια ψυχιατρική διαταραχή.
Οι πιο συχνές αιτίες είναι:

• Κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα ή μανιοκατάθλιψη
• Αλκοολισμός
• Σχιζοφρένεια
• Νευρική ανορεξία
• Διαταραχές προσωπικότητας

Οι παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία, που μπορείτε να αναγνωρίσετε πολλούς απο αυτούς, σε δικούς σας ανθρώπους, χωρίς να είστε γιατροί, είναι οι εξής:

• Φύλλο (στις γυναίκες θα δούμε πιο πολλές απόπειρες -ή γιατί απέτυχαν ή γιατί ήθελαν να τραβήξουν την προσοχή- και στους άντρες υπάρχουν πιο πολλές πετυχημένες αυτοκτονίες)
• Προχωρημένη ηλικία (>65 ετών) και εφηβεία
• Ανεργία
• Χηρεία, χωρισμός, διαζύγιο
• Παρουσία χρόνιας ασθένειας που παράγει πόνο ή ανικανότητα οποιουδήποτε τύπου στον ασθενή
• Παρουσία ψυχωσικών συμπτωμάτων (ψευδαισθήσεις κτλ.)
• Κοινωνική απομόνωση / αστικό περιβάλλον
• Εύκολη πρόσβαση σε υλικά για την αυτοκτονία (χάπια, σχοινί για απαγχονισμό, όπλα...)
• Έλλειψη μέσων αυτοβοήθειας / αυτοδιάσωσης
• Διάφορα άλλα: Κατάχρηση αλκοόλ, οικογενειακό ιστορικό απόπειρας αυτοκτονιών κ.α.

Τέλος πολλές φορές γίνονται απόπειρες αυτοκτονίας χωρίς πραγματικό σκοπό την αφαίρεση της ζωής. Είναι αρκετά συχνές, κυρίως σε ασθενείς με διαταραχές προσωπικότητας ή σε "υστερικούς" ασθενείς, ή σε ασθενείς φορτωμένους με  stress κυρίως όσο αφορά τις προσωπικές τους σχέσεις. Στην μεγάλη πλειόψηφία αυτών των ψεύτικων απόπειρων βλέπουμε κατανάλωση φαρμάκων, σε μικρές ποσότητες μη ικανές να σκοτώσουν και επιφανειακά κοψίματα στα άνω άκρα. Συνήθως ο σκοπός είναι να τραβήξουν την προσοχή αν ένιωθαν παραμελημένοι ή να εκμεταλευτούν την απόπειρα για προσωπικούς σκοπούς (αν χωρίσουμε θα αυτοκτονήσω κτλ.).
Σε κάθε περίπτωση, αλλά κυρίως όταν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για αυτοκτονία και είναι εμφανή τα σημάδια σε κάποιον γνωστό, καλό είναι να συμβουλεύσουμε να δει έναν ψυχίατρο ή αρχικά, τουλάχιστον ένα ψυχολόγο.